birleşik zamanlı eylem ne demek?

Birleşik Zamanlı Eylem

Birleşik zamanlı eylem, basit zamanlı bir fiile (https://www.nedemek.page/kavramlar/basit%20zamanlı%20fiil) belirli ek fiillerin (imek fiili) getirilmesiyle oluşturulan fiil çekimleridir. Basit zamanlı fiillere getirilen ek fiiller şunlardır:

• -idi (hikaye birleşik zaman): Fiilin geçmişte gerçekleştiği ve anlatıldığı anda devam etmediği anlamını katar.
• -imiş (rivayet birleşik zaman): Fiilin başkasından duyulduğu veya sonradan fark edildiği anlamını katar.
• -ise (şart birleşik zaman): Fiilin gerçekleşmesinin bir şarta bağlı olduğu anlamını katar.

Örnekler:

• Hikaye Birleşik Zaman:
  • Gel-iyor-du (Geliyordu): Gelme eylemi geçmişte devam ediyordu.
  • Oku-muş-tu (Okumuştu): Okuma eylemi geçmişte tamamlanmıştı.
• Rivayet Birleşik Zaman:
  • Gül-üyor-muş (Gülüyormuş): Gülme eylemini başkasından duydum.
  • Bil-meli-ymiş (Bilmeliymiş): Bilme eyleminin gerekli olduğu sonradan anlaşıldı.
• Şart Birleşik Zaman:
  • Çalış-ır-sa (Çalışırsa): Çalışma eylemi gerçekleşirse.
  • Gel-ecek-se (Gelecekse): Gelme eylemi gerçekleşecekse.

Birleşik zamanlı eylemler, fiilin zaman anlamını (https://www.nedemek.page/kavramlar/zaman%20anlamı) daha karmaşık hale getirir ve cümlenin anlamını zenginleştirir.